Türk ve Rus iş dünyası son yıllarda giderek güçlenen ticari ilişkiler kuruyor olsa da iki ülke arasındaki iş yapma süreçlerinde bazı ortak sorunlar sıklıkla yaşanıyor. İşte Türk-Rus ticaretinde en sık karşılaşılan problemler ve bunlara yönelik etkili çözüm stratejileri:
1. Ödeme ve Bankacılık Sorunları
🔴 Sorun:
- Rus bankalarından Türkiye’ye döviz transferindeki zorluklar
- SWIFT yasakları ve alternatif ödeme sistemlerine uyum sorunu
- Ruble/TL/dolar üçgeninde kur riski
✅ Çözüm:
✔ Türkiye’deki Rus sermayeli bankalarla (Sberbank, VTB) çalışmak
✔ Mir kart sistemi ve kripto varlıklarla alternatif ödeme kanalları oluşturmak
✔ Vadeli ödeme kontratlarıyla kur riskine karşı korunma
2. Gümrük ve Lojistik Engelleri
🔴 Sorun:
- Rusya’ya ihracatta gümrük değerleme anlaşmazlıkları
- Özel ürün gruplarında (tarım, tekstil) teknik engeller
- Karadeniz üzerinden taşımacılıkta sigorta maliyetleri
✅ Çözüm:
✔ Rusya’da yerel bir gümrük müşaviriyle çalışmak
✔ Ürün sertifikalarını önceden Rus standartlarına (GOST) uygun hazırlamak
✔ Türk lojistik firmalarının Rusya deneyimli olanlarını tercih etmek
3. Sözleşme ve Hukuki Uyuşmazlıklar
🔴 Sorun:
- Farklı hukuk sistemlerinden kaynaklanan yorum farklılıkları
- Tahkim süreçlerinin uzunluğu ve maliyeti
- “Sözlü anlaşmalara” güvenmenin yarattığı riskler
✅ Çözüm:
✔ Sözleşmeleri çift dilli (Rusça-Türkçe) ve noter onaylı hazırlatmak
✔ Uyuşmazlık halinde İstanbul Tahkim Merkezi’ni seçmek
✔ Rusya’da faaliyet gösteren Türk hukuk bürolarıyla çalışmak
4. Kültürel ve İletişimsel Farklılıklar
🔴 Sorun:
- Rus iş kültüründeki resmiyet ile Türk tarzındaki esnekliğin çatışması
- “Net” (нет – hayır) cevabının gerçek anlamının yanlış yorumlanması
- İş yemeklerindeki protokol farklılıkları
✅ Çözüm:
✔ Rusça-Türkçe profesyonel iş tercümanı kullanmak
✔ Rus meslektaşlarla resmiyet çizgisini koruyarak iletişim kurmak
✔ Rus iş görgü kurallarına ilişkin temel eğitimler almak
5. Sektörel Kısıtlamalar ve Lisanslar
🔴 Sorun:
- Gıda, eczacılık, inşaat gibi sektörlerde özel lisans zorunlulukları
- Yerel ortak bulma mecburiyeti olan alanlar
- Sık değişen teknik mevzuat
✅ Çözüm:
✔ Rusya’daki Türk yatırımcı derneklerinden sektörel rehberlik almak
✔ Rospotrebnadzor (Tüketici Denetim Kurumu) onayları için danışman tutmak
✔ Yerel distribütörlerle lisans paylaşım modeli geliştirmek
6. Vize ve Çalışma İzinleri
🔴 Sorun:
- Türk vatandaşlarına yönelik vize prosedürlerindeki belirsizlikler
- Yabancı çalışan kotası sınırlamaları
- Yüksek vasıflı personel (HQS) vizesi için yüksek maşat zorunluluğu
✅ Çözüm:
✔ Rusya’da şirket kurarak yatırımcı vizesi başvurusu yapmak
✔ Türk-Rus karma sermayeli şirketlerde kotalardan muafiyet sağlamak
✔ E-ticaret ve dijital ofis modelleriyle personel transferi ihtiyacını azaltmak
7. Pazar ve Rekabet Analizi Eksikliği
🔴 Sorun:
- Rusya’nın bölgesel pazar farklılıklarını göz ardı etmek
- Yerel rakiplerin fiyat politikalarını yanlış okumak
- Tüketici davranışlarındaki kültürel farklılıkları anlamamak
✅ Çözüm:
✔ Rusya’da pazar araştırma şirketleriyle çalışmak
✔ Türk Eximbank’ın raporlarından yararlanmak
✔ Test satışlarıyla bölgesel talep analizi yapmak
Türk-Rus Ticaretinde Başarı İçin 3 Altın Tavsiye
- Yerel ortak bulun ama mutlaka hukuki danışmanlık alın
- Rusça-Türkçe profesyonel tercüman kullanın
- Türk-Rus İş Konseyi’nin ticaret destek programlarına katılın
Son Söz:
Rus pazarı sabır ve strateji ister. 2024 verilerine göre Türkiye-Rusya ticaret hacmi 65 milyar doları aşmış durumda. Bu pastadan pay almak isteyen Türk iş adamlarının yukarıdaki sorunlara hazırlıklı olması ve uzun vadeli bir bakış açısı geliştirmesi gerekiyor.
Anahtar Kelimeler: Türk-Rus ticareti, Rusya’da iş yapma, gümrük sorunları, ödeme sistemleri, Rus pazar analizi