Rusya, geniş coğrafyası, zengin doğal kaynakları ve 140 milyonu aşan nüfusuyla Türk iş dünyası için önemli fırsatlar sunuyor. Ancak karmaşık bürokrasi, kültürel farklılıklar ve yaptırımlar gibi zorlukları da beraberinde getiriyor. Bu rehber, Rusya pazarına girmeyi düşünen Türk girişimciler için temel adımları, yasal gereklilikleri ve kritik ipuçlarını içeriyor.
1. Rusya Pazarını Anlamak
Ekonomik Öne Çıkanlar
- GSYİH: Dünyanın 11. büyük ekonomisi (~1.7 trilyon $).
- Ana Sektörler: Enerji (petrol, gaz), tarım, savunma sanayi, IT.
- Türkiye ile Ticaret: 2024’te 65 milyar $’ı aşan ticaret hacmi (ihracatın %40’ı enerji).
Fırsatlar
✔ Tarım ve gıda ürünleri (Rusya’nın ithalata bağımlı olduğu alanlar).
✔ İnşaat ve müteahhitlik (özellikle altyapı projeleri).
✔ Tekstil ve hazır giyim (Türk markalarına talep yüksek).
2. Rusya’da Şirket Kurma Süreci
Şirket Türleri
| Tür | Avantajlar | Uygun Olduğu İşler |
|---|---|---|
| OOO (Limited Şirket) | En yaygın tür, yabancı ortaklığa açık | Ticaret, üretim, hizmet |
| Şube/Temsilcilik | Ana şirkete bağlı faaliyet | Büyük firmaların yerel operasyonları |
Adım Adım Kurulum
- Yerel Adres Bulma: Sanal ofisler kabul edilmiyor, fiziki adres şart.
- Sermaye Yatırma: OOO için minimum 10.000 RUB (~3.500 TL).
- Belgelerin Hazırlanması:
- Türkiye’den apostilli tüzük.
- Pasaport tercümesi (noter onaylı).
- Vergi Kaydı: Federal Vergi Servisi’ne kayıt (1-2 hafta sürer).
⚠ Dikkat: Süreç 1-3 ay alabilir. Yerel bir hukuk firmasıyla çalışmanız önerilir.
3. Kritik Yasal ve Vergi Kuralları
Vergiler
- Kurumlar Vergisi: %20 (bazı bölgelerde indirimli).
- KDV: %20 (ihracatta %0).
- Gelir Vergisi: %13-15 (yabancı çalışanlar için).
Çalışma İzni
- Türk vatandaşları, Rusya’da çalışmak için vize + iş izni almalı.
- Yüksek vasıflı personel (maaş ≥ 167.000 RUB/ay) için kolaylaştırılmış prosedür.
4. İş Kültürü ve İlişkiler
Müzakere Stratejileri
- Resmiyet: İlk görüşmelerde kıyafet ve hitap (адресовать по имени-отчеству) önemli.
- Güven İnşası: Rus ortaklar, uzun vadeli ilişkiye önem verir. Aceleci davranmayın.
- Hediyeler: İş yemeklerinde kaliteli içki (örneğin Türk rakısı) uygun bir jesttir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
❌ Rus siyaseti hakkında tartışmaktan kaçının.
❌ Sözleşmelerde belirsiz ifadeler kullanmayın (Rus mahkemeleri literal yorumlar).
5. Sık Karşılaşılan Riskler ve Çözümler
| Risk | Önlem |
|---|---|
| Yolsuzluk | Rüşvet taleplerini resmi kanallardan reddedin. |
| Yaptırımlar | İşlemlerinizde ABD/EU yaptırım listelerini kontrol edin. |
| Ödeme Sorunları | Peşin ödeme veya akreditif kullanın. |
6. Başarılı Türk Şirketlerinden Örnekler
✅ Ülker: Rusya’da 30 yılı aşkın başarılı operasyon.
✅ Enka İnşaat: Moskova’daki City of Capitals projesiyle marka oldu.
✅ LC Waikika: Rus perakende pazarında 200’den fazla mağaza.
Sonuç
Rusya, sabır, iyi hazırlık ve yerel bilgi gerektiren ancak getirisi yüksek bir pazar. Anahtar stratejiler:
✔ Yerel bir ortak veya danışmanla çalışın.
✔ Sözleşmelerinizi Rusça hazırlatın.
✔ Uzun vadeli bir plan yapın.
Rusya’da iş kurmakla ilgili sorularınız mı var? Bize ulaşın, uzman ekibimizle yol haritanızı çizelim!